Η ΚΑΤΑ ΣΟΦΟΚΛΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΤΑ ΜΠΑΖΑ ΣΤΟ ΟΙΚΟΠΕΔΟ

Η ΚΑΤΑ ΣΟΦΟΚΛΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΤΑ ΜΠΑΖΑ ΣΤΟ ΟΙΚΟΠΕΔΟ

Στην Αντιγόνη του Σοφοκλή, η ηρωίδα μάχεται κατά της απόφασης του βασιλιά Κρέοντα να μην ενταφιαστεί ο σκοτωμένος αδελφός της, μια απόφαση που σύμφωνα με τους τότε νόμους  ήταν και δίκαιη και νόμιμη.

Όμως αυτή η απόφαση αποτελούσε ύβρη προς αυτό που οι άνθρωποι βαθιά μέσα, στην ύπαρξη μας κρατάμε ως ιερό. Για αυτό και η Αντιγόνη έπραξε σύμφωνα με τον φυσικό νόμο , αψηφώντας τον βασιλικό.

Μια ύβρις μπορεί να εξιλεωθεί μόνο με μια κάθαρση και η Ιστορία μας μαθαίνει πως αυτή , η κάθαρση μπορεί να είναι μια βαθιά τομή, μια επαναστατική πράξη όπως της ηρωίδας στην αρχαία τραγωδία, μπορεί και να είναι συμβολική, αρκεί να ικανοποιεί το κοινό περί δικαίου αίσθημα. Σε κάθε κοινωνία αυτό ισχύει και θα ισχύει, σε κάθε χώρα, πόλη, γενιά, σε κάθε σπιτικό.

Όταν διαπράττεται ένα σοβαρό έγκλημα, μια ύβρις, όσο και αν θέλουν οι έχοντες συμφέρον να διασώσουν το άδικο, το αίτημα της κάθαρσης και η αποκατάσταση του φυσικού νόμου όπως μας το ιστορούν οι αρχαίοι, θα κυνηγά για πάντα τους θύτες και τα θύματα.

Κανένα σπιτικό δεν μπορεί να ριζώσει αν στα θεμέλια του υπάρχει κάτι σαθρό. Είναι βέβαιο ότι όσο και αν κτίζονται δωμάτια , όροφοι [πόσο μάλλον μεζονέτες] κάποια  ώρα θα πέσει και θα πλακώσει τους άτυχους αλλά και απερίσκεπτους ενοίκους.

Αν στη κοινωνία που ζούμε υπάρχει ένα πρώτο παράπονο, αυτό δεν είναι ούτε η οικονομική κρίση, ούτε η διαφθορά και η διαπλοκή, ούτε ακόμα η εθνική ταπείνωση. Αλλά υπάρχει ένα βαθύ αίσθημα αδικίας, μια ύβρις στο σώμα της κοινωνίας μας που αν δεν ικανοποιηθεί με το τρόπο καθαρτήριο, τα ζοφερά φαντάσματα που έχουν εγκατασταθεί στο προσκεφάλι μας θα είναι πανταχού παρόντα και στο ύπνο και στο ξύπνιο.

Δεν έχουμε παρά να αναλάβουμε την ευθύνη της « πόλης μας» που θα κληρονομήσουμε και στους επόμενους, εξοστρακίζοντας τη  διαπλεκομενη πολιτικοκομματικο-οικονομικό-μιντιακή ελιτ που κυβερνά τη χώρα. Βήμα δύσκολο και με ρίσκο, γιατί έχοντας κυριαρχήσει ιδεολογικά- το πιο βασικο για να κρατά την εξουσία- έκανε πολλά κοινωνικά στρώματα συνενόχους σε λιγότερο η περισσότερο βαθμό στην διαπλοκή, χρησιμοποιώντας τη κρατική μηχανή και το πλούτο της χώρας σαν λάφυρο.

Όμως είναι άκυρο και αντιβαίνει στην  φύση και την ύπαρξη μας  να δεχτούμε ότι την κάθαρση μπορεί να την κάνει για λογαριασμό μας ο θύτης. Είναι άκυρο να πιστεύουν τα μέλη και τα κύτταρα μιας κοινωνίας ότι αυτή θα γιατρευτεί ερήμην τους , χωρίς να μετακινηθούν από όσα μέχρι τώρα γνώριζαν, νόμιζαν και ζούσαν. Είναι ηλίθιο να πιστεύει κανείς ότι τα μέλη ενός κορμιού, θα τη βγάζουν καθαρή, όταν κάθε χρόνο του κόβουν και από ένα κομμάτι.

Και όμως με αυτή την ηλιθιότητα πορεύεται η ελληνική κοινωνία τρία συναπτά χρόνια- και νομίζει?- ότι έτσι θα εξακολουθήσει μέχρι να βαρεθεί ο χασάπης να κόβει και να φύγει από μόνος του!

Γιατί όλο αυτό το παραμιλητό, για κάτι τόσο αυτονόητο που όλοι καταλαβαίνουμε?

Μα γιατί ζούμε σε ένα τοπίο όπου τα αυτονόητα δεν είναι αυταπόδεικτα!

Όπου πολύς κόσμος συζητάει ακόμα αν ο κύριος «μαζί-τα-φάγαμε» έχει δίκιο ή όχι και έτσι νομιμοποιείτε να είναι σε θέση όπου, αν και είναι από τους πρωταίτιους του εγκλήματος, να είναι και αυτός που θα αποδώσει δικαιοσύνη και τιμωρία! Όμως κακά τα ψέματα όλοι πλην ελαχίστων  ξέρουμε μέσα μας ότι αυτό είναι άτοπο. Είναι μια παρατεταμένη επισφάλεια, όπου όλοι κρατάμε την αναπνοή μας περιμένοντας ποιος θα σκάσει πρώτος!

Το αίτημα της δικαιοσύνης ως κάθαρσης που θα εναποθέσει  τους όρους για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο που τώρα επί της ουσίας έχει εμφανώς διαρραγεί, έχει τεθεί από μόνο του χωρίς να μας  ρωτήσει. Το αν αυτή η αλλαγή συμβολαίου θα είναι περισσότερο η λιγότερο βαθιά σε μια, ανατρεπτική κατεύθυνση ή θα είναι μια μεταρρυθμιστική διαιτησία όπως η μεταπολίτευση το 74, αυτό είναι αδύνατο να το προδικάσει κανείς, όσο και αν νομίζει ότι ιδεολογικά και θεωρητικά έχει τις λύσεις.

Τίποτα δεν θα ξεκαθαρίσει μέσα στη κοιλιά,  μπρος από τα μάτια της ελληνικής κοινωνίας, όσο το πρωταρχικό αίτημα για κάθαρση από την ύβρη
-που έχει διαπραχτεί εν ονόματι της- παραμένει άλυτο.

Όσο προσπαθούμε από τα απομεινάρια του παλιού μας σπιτιού να πειστούμε ότι ίδιοι μηχανικοί και εργολάβοι θα κτίσουν και το νέο, δεν θα υπάρχει επί της ουσίας κανένα πραγματικό δίλημμα όπως, μέσα η έξω από ευρώ , ναι η όχι στο PSI, σε εκείνη ή την άλλη τοποθέτηση, όχι γιατί δεν αφορούν τη ζωή και το μέλλον όλων μας, αλλά γιατί το δίλημμα που μπαίνει πριν από όλα  είναι πρώτα ηθικό, με όλη τη σημασία της λέξης και γι` αυτό απόλυτα λογικό.

Αν δεν αποφασίσει ο άνθρωπος  να ανασκουμπωθεί, να καθαρίσει το μικρό οικόπεδο που ακόμα του ανήκει, να δει πιο καθαρά τι έχει, για να αποφασίσει  το πως και τι, δεν πρόκειται να κουνηθεί για τίποτα άλλο!